سردرگمی در الزام ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده به سازمان امور مالیاتی
ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم که به موجب بند 59 قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1394/04/31 اصلاح شده است، گروههایی را مکلف به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده به سازمان امور مالیاتی حداکثر ظرف مدت 3 ماه پس از مهلت انقضای ارایه اظهارنامه مالیاتی کرده است. به موجب این ماده قانونی، در صورت ارائه نکردن گزارش حسابرسی صورتهای مالی موضوع این ماده در مهلت مقرر، علاوه بر تعلق جریمه معادل بیست درصد مالیات متعلق، درآمد مشمول مالیات آنها طبق مقررات این قانون از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.
با توجه به اینکه کلیه اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع ماده 95 قانون مالیاتهای مستقیم که سال مالی آنها از 1394/01/01 و بعد از آن شروع میشود، مشمول احکام ماده 272 قانون میشوند، این سوال مطرح میشود که کدام یک از گروههایی که سال مالی آنها منتهی به 29 اسفندماه 1394 بوده است، مکلفند که صورتهای مالی حسابرسی شده خود را حد اکثر تا پایان مهر ماه 1395 به سازمان امور مالیاتی تسلیم نمایند تا مشمول 20 درصد مالیات متعلق و تعیین درآمد مشمول مالیات از طریق رسیدگی نشوند؟
متاسفانه سازمان امور مالیاتی طبق روال معمول، هیچگونه روشنگری در این مورد انجام نداده و بسیاری از مودیان در این مورد سردرگم ماندهاند.
با توجه به نص صریح ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم، گروههای زیر که سال مالی آنها منتهی به 1394/12/29 بوده، مکلفند صورتهای مالی حسابرسی شده خود برای سال مالی مذکور را حداکثر تا تاریخ 1395/07/30 به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند:
1- شرکتهای پذیرفتهشده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار
2- کلیه دستگاههایی که طبق اصول 44 و 45 قانون اساسی مالکیت عمومی بر آنها مترتب است از قبیل بانکها و موسسات و شرکتهای بیمه و همچنین شرکتهای دولتی و موسسات و سازمانهای انتفاعی دولتی، مراکز تهیه و توزیع وابسته به وزارت بازرگانی، بنیاد مستضعفان و بنیاد شهید و سایر نهادهای انقلاب اسلامی و موسسات و شرکتهای تحت پوشش آنها و شركتها و كارخانهها و موسساتی كه صرف نظر از چگونگی، مالكیت سرمایه آنها بهموجب قوانین و مقررات مربوط توسط مدیریت منتخب دولت یا تحت پوشش دستگاههای اجرایی اداره میشوند و سایر دستگاههای عمومی که طبق اساسنامه و مقررات مورد عمل مکلف به تعیین بازرس قانونی و انجام حسابرسی هستند.
3- شرکتها، موسسات و دستگاههایی که در مجموع بیش از 50درصد سرمایه آنها بهطور مستقیم یا غیرمستقیم متعلق به دستگاههای موضوع بند 2 فوق باشد.
به غیر از گروههای بالا، هیچ شخص حقیقی یا حقوقی دیگری که سال مالی آنها منتهی به 29 اسفندماه 1394 بوده، تکلیفی در مورد ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده سال مذکور به سازمان امور مالیاتی ندارد. از آنجا که سازمان امور مالیاتی تا پایان دی ماه 1394، درخصوص سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که علاوه بر اشخاص فوق، ملزم به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده به سازمان امور مالیاتی میشوند، از هیچ یک از طرق مقتضی (روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران، یکی از روزنامههای کثیرالانتشار یا سامانه مربوط) به اطلاع آنها نرسانده است، بنابراین اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر، حتی برای سال مالی منتهی به 30 اسفند ماه 1395 خود نیز مشمول احکام این ماده درخصوص ارائه صورتهای مالی حسابرسی عملکرد سال 1395 خود حداکثر تا پایان مهرماه 1396 به سازمان امور مالیاتی نیستند. بر این اساس، سایر اشخاص حقیقی و حقوقی علاوه بر اشخاص فوق که آغاز سال مالی آنها تا قبل از تاریخی باشد که سازمان امور مالیاتی از طریق مقتضی، شمول ماده 272 را به اطلاع آنها نرساند، برای آن سال مالی، مشمول احکام ماده قانونی مذکور نخواهند بود.
با توجه به اهمیت مالیات در ساختار بودجه کل کشور و ضرورت شفافیت هر چه بیشتر اطلاعات مودیان مالیاتی برای تعیین مالیات عادلانه آنان، امید است سازمان امور مالیاتی در اجرای تکلیف قانونی خود در استفاده از ظرفیت ماده 272 و اعلام اسامی سایر گروههایی که بر اساس نوع یا حجم فعالیت آنها، ملزم به ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده به سازمان امور مالیاتی میشوند، در مهلت باقی مانده تا پایان دی ماه سال جاری اقدام کند. طبعا تعامل سازمان امور مالیاتی کشور با جامعه حسابداران رسمی ایران برای تعیین سایر گروههایی که مشمول احکام ماده 272 قانون مالیاتهای مستقیم خواهند شد، میتواند دارای آثار بسیار مطلوبی باشد.
عباس وفادار/ حسابدار رسمی
حمیده شعاعی دیلمی/ مدیر امور مالی
“روزنامه دنیای اقتصاد”، شماره 3888، 27 مهر 1395